با یادگیری و آشنایی با انواع مته های موجود در جهان و دانستن آن که هر مته قابلیت سوراخکاری بر روی چه موادی را دارا می باشد شما میتوانید به راحتی مته مورد نیاز خود را تهیه و استفاده نمایید.
Contents
مته چیست؟
مته ابزاری است که برای سوراخکاری اشیا ، وسایل و انواع مواد استفاده میشود که با سرعت می چرخد به همبن دلیل موجب سوراخکاری راحتر میشود. مته ها با وسیله ای که آن را سوراخ کننده یا دستگاه دریل نامیده میشوند مورد استفاده قرار می گیرند.
استاندارد های DIN مته چیست؟
در ابتدا می خواهیم با انواع استادارد های مته ها (ِDIN ) که بطور معمول ممکن است در کاتالوگ ها و یا در قسمت های دیگر مشاهده می کنید آشنا میشویم.
استاندارد ۳۳۸ و یا DIN 338 این استاندارد به معنی این است که این مته با طول استاندارد می باشد یعنی این مته ته گرد می باشد و کوتاه و یا بلند نیست.
استاندارد ۱۸۶۹ و یا DIN 1869 این استندارد به معنی این است که این مته با طول بلند می باشد و انتهای مته به شکل گرد یا همان ته گرد می باشد.
استاندارد ۱۸۹۷ و یا DIN ۱۸۹۷ این استندارد به معنی این است که این مته با طول کوتاه می باشد و انتهای مته به شکل گرد یا همان ته گرد می باشد.
استادارد ۳۴۵ و یا DIN 345 این استاندارد بدین معنی میباشد که طول این مته معمولی می باشد و انتهای این مته ته مورس و یا اصطلاحا ته کونیک می باشد.
استاندارد ۱۸۷۰/۱ و یا DIN 1870/1 این استاندارد بدین معنی میباشد که طول این مته بلند می باشد و انتهای این مته ته مورس و یا اصطلاحا ته کونیک می باشد.
استاندارد ۳۳۱ و یا DIN 331 این استاندارد مختص به مته مرغک ( پیش مته ) می باشد.
استاندارد ۳۳۵ و یا DIN 335 این استاندارد مختص به مته خزینه آهن می باشد .
انواع روکش های( پوشش) استفاده شده بر روی مته ها
Black Oxide یا پوشش اکسید سیاه: این پوشش به طور معمول برای مته ها استفاده می شود، که اصطلاحا به مته های مشکی و سیاه معروف می باشند.
اکسید آهن سیاه = Fe3O4. اکسید سیاه یک ترکیب فولادی نیست، در واقع یک پوشش است که از تبدیل شیمیایی بدست آمده است.
وجود این پوشش روی جسم سبب می شود که دارای مقاومتی ملایم در برابر خوردگی شود.و همچنین سبب کاهش اصطکاک می شود.
Titanium Nitride یا پوشش تیتانیوم نیترید (TIN): این پوشش نیز به طور معمول بر روی انواع ابزار ها از جمله مته ها استفاده میشود که باعث افزایش طول عمر مته تا ۴ برابر و همچنین افزایش سختی و در آخر باعث افزایش مقاومت به دما تا ۶۰۰ درجه سانتی گراد می شود که رنگ این روکش طلایی می باشد و به مته طلایی معروف می باشند.
Titanium Carbon Nitride یا پوشش تیتانیوم کربن نیترید (TICN): این پوشش نیز به طور معمول بر روی انواع ابزار ها از جمله مته ها استفاده میشود که باعث افزایش طول عمر مته تا ۵ برابر و ضخامت این پوشش نیز ۱ الی ۴ میکرومتر می باشد و میزان تحمل دمای آن تا ۴۰۰ درجه می باشد. مزیت آن نسب به روکش TIN این است که روکشش TICN قابلیت سورخکاری بهتر بر روی فولاد ، استیل و… می باشد.
Titanium Aluminum Nitride یا پوشش تیتانیوم نتیرید آلومینیوم (TIALN): این پوشش رو میتوانید بر روی ابزار ها ببینید که باعث افزایش طول عمر مته تا ۱۰ برابر و همچنین افزایش سختی نسب به سه پوششی که در بالا معرفی شده اند و ضخامت این پوشش ۱ الی ۴ میکرومتر میباشد که قابلیت تحمل دما تا ۸۰۰ درجه سانتی گراد را دارا می باشد.
خرید مته
قبلا از اینکه به سراغ توضیح و آشنایی با انواع مته ها شویم، شما میتوانید برای خرید مته اینجا کلیک کنید.
مته ها از نظر مواد ساخت شده به طور کلی به سه دسته تقسیم بندی میشوند.
مته HSS (HIGH SPEED STEEL) که در فارسی به آن فولاد تند بر میگویند. از این نوع فولاد برای ساخت انواع ابزار های برشکاری از جمله مته، فرز انگشتی، حدیده، قلاویز، گردبر و… استفاده میشود. فولاد M2 که امروزه ابزار آلات HSS از آن ساخته میشوند که مقاومت به سایش بالایی دارند.
- مته HSS-CO که فولاد تند بر کبالت دار نیز نامیده میشوند این فولاد مشابه به فولاد M2 می باشد و تفاوت آن این است که در آن ۵ درصد عنصر کبالت اضافه میشود که به آن فولاد M35 و اگر ۸ الی ۱۰ درصد عنصر کبالت افزوده شود فولاد M42 نامیده میشود. عنصر کبالت باعث افزایش مقاومت به دما و افزایش سختی فولاد می باشد.مته کبالت
- مته SOLID CARBIDE و یا مته تمام الماس که از تنگستن کارباید ساخته میشوند که سختی بالای دارد و میتواند فولاد های سخت ، فولاد های ضد زنگ و انواع آلیاژ های فولادی رو سورخکاری نماید. همچنین به دلیل مقاومت گرمایی بالا اجازه سورخکاری با سرعت بالا در هنگام استفاده می دهد.
انواع مته چیست؟
مته ته گرد (آهن ، فولاد):
این نوع مته به دلیل انتهای گرد آن به مته ته گرد معروف می باشند که قابلیت سورخکاری برای روی انواع فلزات بسنه به نوع مته که می تواند مته HSS ، مته HSS-CO یا همان مته کبالت دار که میتواند ۵ درصد عنصر کبالت و یا ۸ درصد عنصر کبالت داشته باشد و در آخر مته های تمام الماس SOLID CARBIDE می باشند که دامنه قطر سایز این مته ها می تواند از ۱/۰ میلیمتر الی ۲۰ میلیمتر باشد.
همچنین طول این مته ها با توجه به استاندارد های موجود که در بالاتر ذکر گردیده است میتواند مته بلند،مته نیمه بلند، مته کوتاه ویا مته با طول معولی باشد. میتوان این مته ها را بر روی سه نظام های دریل بست و استفاده کرد.برای خرید مته کبالت کلیک کنید.
مته سنگ، مته سرامیک،مته گرانیت، مته بتن و مته دیوار:
این نوع مته ها هم انتهای آن گرد می باشد و تفاوت آن با مته آهن این می باشد که سر مته الماس قرار دارد و به راحتی از آن میتوان در مصارف خانگی و ساختمان سازی برای سورخکاری انواع سنگ ها استفاده نمود.
از این مته به نام های مته دیوار و مته رولپلاک نیز معروف می باشند. همچنین در طول معمولی و بلند قابل ارائه هستند.
در این دسته نیز میتوان مته های چهار شیار و پنج شیار را قرار داد. تفاوت این مته با توع معمولی دیوار، در نوع شیار در انتهای ابزار می باشد که با توجه به نوع شیار در دریل چهارشیار و پنج شیار بسته میشوند.
مته ته کونیک:
مته ته کونیک در دو نوع HSS و HSS-CO موجود می باشند که برای سوراخکاری بر روی انواع فلزات استفاده میشود تفاوت آن با مته ته گرد این است که در انتهای مته کونیک به صورت مورس یا همان کنیک می باشد بروی سه نظام ها ستونی مورد استفاده قرار میگیرد .
سایز مته کنیک بطور معمول از قطر ۱۰ میلیمتر به بالا شروع میشود. از نظر ارتفاع و طول کل مته به ۲ دسته معمولی و بلند تقسیم بندی می شوند.
برای خرید مته کنیک مناسب میبایست نسبت به DIN مته و جنس قطعه کار آن را انتخاب و استفاده کنید.
مته چوب:
مته های چوب به دلیل نوع شیار های خود و نوک آن به راحتی قابل متمایز با مته های دیگر است که به راحتی میتوان از این مته برای سوارخکاری در چوب از آن استفاده نمود.
مته های چوب در انوع سایز ها و طول عرضه می گردند. به این مته چوب مته نیش دار نیز میگویند.
این مته چوب نیز مانند مته های دیگر در طول های متفاوتی ارائه میگردد.
مته مرغک
از مته های مرغک براى شروع سوراخ كارى با مته هاى بزرگتر در دستگاه تراش بهتر است ابتدا با مته متمركز يا مته مرغک سوراخ را ايجاد كرد. معمولا دو طرف آن نوك مته اى دارد و قابل استفاده است.
خرید مته مرغک را بيشتر در ماشين هاى تراش مشاهده مى كنيد كه براى ايجاد سوراخ هاى مخروطى شكل روى شافت ها استفاده مى شود و مى تواند شافت را حين چرخش در مركز نگه دارد كه در كنار لينت ها كاربرد دارد.
مته خزینه (فلز):
مته های خزینه جهت پخ زدن و سوراخکاری با زاویه های ۳۰ و ۶۰ درجه از سایز ۴ میلیمتر الی ۶۰ میلیمتر موجود می باشند که در کیفیت HSS و HSS-CO عرضه میگردد.
نوع دیگر مته خزینه مخصوص چوب می باشد که در سایز های ۳ – ۴ و ۵ ارائه می گردد.
مته برگی:
مته برگی یا مته پروانه ای برای سوراخکاری بر روی چوب مورد استفاده قرار میگیرد که نوک آن همانند پیکان تیز بوده و بدنه آن پهن تر که شباهت به شکل برگ دارد از این رو به آن مته برگی میگویند که قیمت ارزانتری نسبت به مته های چوب نیش دار و یا مته گازور دارد. این مته ها نیز بر روی دریل بسته میشوند.
مته گازور:
مته گازور نیز بر روی چوب مورد استفاده قرار میگیرد که همانند گردبر عملکرده و معمولا از برای سوراخکاری بر روی ام دی اف MDF و ایجاد محل قرار گیری لولا استفاده می شود.
مته کاجی یا مته مخروطی
نام دیگر این مته کاجی علاوه بر مته مخروطی، مته پله ای می باشد. همانطور که در تصویر رو به رو مشاهده میکنید مته دارای پله هایی می باشد که هر کدام نشانگر سایز مشخصی جهت سوراخکاری میباشد.
از این مته می توان جهت سوراخکاری ورق های نازک استفاده کرد. این مته مخروطی در دو نوع HSS و HSSCO ارئه میگردد.
